Chúng tôi là ai đây

trên những chiếc xe bò này, anh chị là ai ?

lịch sử sẽ còn dài

để nhớ lại những trang máu đẫm

đường còn xa và bụi bặm

bụi làm mờ gương mặt chúng tôi

người như ông cụ kia mệt nhọc đương ngồi

là bác sĩ Tydao

hai mươi tám tuổi mà nếp nhăn nhiều quá

còn cô gái kia dưới chiếc khăn bà goá

là cháu con của ápxara

là vũ nữ của hoàng gia

dẫu suốt dặm đường em không nói

nhưng chúng tôi nhận ra em sau làn khói

bữa cơm chiều bếp lửa nhận ra em

dưới vườn xoài đêm tối thật mông mênh

qua kẽ lá những vì sao xa thật

họ là ai nữa vậy ?

những tiến sĩ, những sinh viên

những giáo sư, và những luật sư

trên xe có cả người điếc kẻ mù

nhưng họ đều nghe thấy

họ đều có ruộng vườn cày cấy

nước mắt tuổi già đánh đổi một dòng sông

tuổi thơ đầy tiếng khóc

chúng tôi đã gặp nhau trong trại tập trung

bên những hầm xương trắng

chúng tôi đã nhận ra nhau

xương còi cọc những đứa con khốn khổ

xương oằn oèo của những kẻ lao công

xương thẳng tắp ống chân vũ nữ

xương cong queo của những trẻ chăn bò

đêm lân tinh ngùn ngụt bốc hơi

trận mưa xuống biến thành trăm ngọn đuốc

lửa ma trơi chấp choá khắp cánh đồng

đó là lúc những bộ xương vùng dậy

mọc cánh những linh hồn

chúng tôi là những người như thế đấy

những người con của đất Chùa Vàng

anh sinh từ đồng ruộng Bátđomboong

chị kéo lưới bên Tônglê Xắp

anh ở pờrâyveng

thương dân tộc mình một thuở truân chuyên

mỗi chúng tôi trở thành mảnh vụn

thành những viên đá trơ tủn mủn

nằm rải rác khắp các khu rừng sông suối hồ ao

thân chúng tôi ai biết đâu nào ?

đây là mảnh ngực ápxara khi người đương múa

đây là vương miện của nàng công chúa

bị nhốt ở khu rừng Pantixơrây

kia là nửa làm môi Bayon

cười mặt trời không mọc hướng tây

đây là chiếc vành tai vua Hủi

còn kia bành voi đương chở củi

nào con chim thần đương mổ vào trăng

chúng tôi đã qua những ngày dữ dội khó khăn

bản trường ca Riêmkê mỗi nơi còn mỗi chữ

bản trường ca bất tử

có bao giờ bạn đọc hết lời chăng ?

có bao giờ bạn uống hết vầng trăng

trên Kôkông và môi em dịu ngọt

bao giờ bạn cầm chai rượu rót

mừng Tổ quốc ta trên chiếc cốc tuôn tràn

bao giờ năm ngọn tháp vàng

mọc nguyên vẹn trên một nền lụa đỏ ?

(*) Bài thơ Chúng tôi là ai đây của nhà thơ Thu Bồn , được trích dẫn nguyên văn từ các nguồn chính thống và đã kiểm chứng.