Sầu khúc

1.

Ðêm về khuya tình đã vắng như màn trời

Này em đan cho anh những ảo tưởng

Với ngây thơ nào em còn sót

Ngày chưa lên gió cuồng trong hắt hủi

Bạn bè chia tay ném bỏ lại cô đơn

Một mình anh mang nặng

Con đường quen anh bước vào con mắt ráo hoảnh

Và chua cay rơi lá rụng trên hè

Vùng biển đen dâng chùm anh tịch mịch

Nỗi đêm im bập bềnh hòn đảo nổi

Bỗng trôi đi bàng hoàng

Hãy trói lại bằng tóc xoã như hồn em ngơ ngác

Cây mải miết không thưa rời lưu luyến

Ðừng vội ném chuỗi cười xuống huyệt lạnh

Trên môi anh cúi nhìn dấu tích mối sầu

2.

Anh chìa hai bàn tay khô héo

Nỗi tự do buồn phiền

Hai bàn tay những con đường cỏ cháy

Mùa hè thiêu đốt cả cô đơn

Em giữ lấy

Anh còn đâu ngoài nỗi chết ôm ghì

Trong bóng đen trơ trụi nơi vàm sông

Anh tìm kiếm

Tuổi ấu thơ hòn cù lao xa khuất

Và tình yêu như đám lau buồn

Vàm sông nước xoáy như tiếng cười thầm

Ở sau lưng ở trước mặt

Anh thả người trôi nổi

Toàn thân anh rũ liệt

Những loài rắn rết đỉa nhờm

Nâng niu như đồng loại

Anh vẫy hai bàn tay chới với

Gửi lại niềm trong trắng sót thừa

Tặng phẩm đớn hèn

Anh từ biệt

3.

Người con gái tóc dài

Ðêm lạnh trên đầu núi

Trời sao chừng lãng quên

Câu chuyện tình ngắn ngủi

Khúc romancero

Chàng gi-tan máu nóng

Nostalgic Blues

Chàng mọi đen lạnh lùng

Khúc xuân tình kĩ nữ

Là chiều nơi mắt em

Là chiều nơi nghĩa địa

Sầu nhỏ chôn chuyện tình

Ðây là một bài ca

Kể rằng nàng đã chết

Ðây là một bài ca

Kể rằng nàng đã sống

Cuộc đời như vết chém

Máu chảy xối từng hồi

Máu chảy mãi rồi ngừng

Thành lời than ri rỉ

Nàng hấp hối và chết

Như một bài ca thương

Khi đêm chạy trở lui

Người nào thổi harmonica

Tôi đến bằng mọi cách

Tiếng kèn khóc oà

Mưa bẩn sân ga

Toa tầu hạng ba

Chuyến xe hàng ốm yếu

Thổ mộ con ngựa già

Ðường mòn đưa đến huyệt

Ðứa trẻ con thổi harmonica

Trong hoàng hôn tóc rối

Tiếng kèn khóc oà

Từ biệt nàng tôi hỏi

Em đã chết rồi chăng?

Trong quan tài nàng đáp

Ôi đất lạnh mưa băng

Tôi tìm thần chết hỏi

Nàng được tự do chăng?

Thần chết câm và điếc

Tôi nắm tóc bắt gật đầu

Và trở về dương thế

4.

Ðêm nào em không ngủ

Cái chết vuốt ve môi em bằng những móng tay buốt sắc

Bầu trời sắp tan vào nước mắt

Bởi anh mang nhốt lời yêu đương trong đáy mùa đông

Và giấu ngọn lửa âm thầm huỷ thiêu kí ức

Em biết không? Em biết không?

Anh chối từ một nửa thế giới

Thế giới sương mù trong trí nhớ

Muốn chạm vào đỉnh nào bén nhọn của thân em

Anh đụng tới loài côn trùng kinh hoàng đang thở

Em biết không? Em biết không?

Trong ngục tù giam giữ những than van

Người ta kêu một mình

Thành tiếng động dửng dưng đống sắt rỉ hoen rơi đổ

Não óc anh hàng chấn song nguyền rủa

Em biết không? Em biết không?

Khi em đi qua những đường phố giẫm nát những giấc mộng theo đòi

Hi vọng dội lên trong mọi hồi trống rỗng

Anh ngắm hai bàn tay anh nhớ tàn lá về chiều

Khóc thờ ơ ngoài không trung

Em biết không? Em biết không?

Anh đốt dần xác thịt như cành mọn

Giữa chiều mùa đông ở đây trong cốt tuỷ

Tuyệt vọng trần truồng

Anh mong em ngủ yên thần chết kiên nhẫn chờ trọn kiếp

Em biết không? Em biết không?

5.

Hắn bước ra giữa sân khấu dìu theo một

bóng hình tưởng tượng. Không, một bóng

hình trong suốt. Hắn gục đầu vào vai người

ấy mà khóc, không nước mắt, chỉ thấy hai

luồng khói đục thở ra theo lỗ mũi mờ mịt

cả gian phòng làm sặc sụa khán giả. Nhiều

người cay chảy nước mắt nguyền rủa trò đùa

vô ý thức. Mặt hắn bôi vôi trắng như tường

môi hồng như trẻ con. Hắn nhăn nhó: tôi

làm sao khóc được, lệ buồn có thể nhỏ,

như da mặt làm bằng vữa, tôi làm sao

khóc được trên khuôn mặt bất động này. Nói

xong hắn nhảy chân sáo, quấn cẳng vào nhau

mà không ngã xuống sàn trêu chọc khán giả.

Một người la: trò hề mày nhạt lắm, mày

phải ngã lộn mèo như con vật nào thảm hại

nhất cho tao cười với chứ. Hắn ngơ ngẩn,

đứng im hai tay buông thõng, người ta cười,

hắn không hiểu, người ta cười. Hốt nhiên

người hắn bay lên lơ lửng và bơi trong

không khí, hắn ném bỏ hết quần áo bốc mãi

lên trần rồi biến mất.

Hắn lại chạy ra giữa sân khấu. Lần này hắn

đứng về phía bóng hình trong suốt, đó là

một người đàn bà, gục đầu vào vai tên hề bây

giờ thành tưởng tượng. Ðó là một người

đàn bà thật đẹp. Người đàn bà khóc, tên hề

đang đóng trò, khóc nức nở. Họ đang chia

tay nhau, không thể nhìn thấy hai người

cùng một lúc, họ ngăn cách nhau bởi chỉ có

một người, người độc nhất là tên hề. Người

đàn bà thở than ấy tên hề than thở. Ðồ

ngu dốt khốn nạn, đồ kiêu căng hợm hĩnh.

Tên hề trở về vị trí của hắn, giơ tay xô mạnh

người đàn bà đẹp đã hoá ra trong suốt. Hắn

ra dấu với khán giả người đàn bà đã ngã,

đang quỳ mọp níu chân hắn, hắn lấy chân đá

hất, mặt ngửng lên lấy dáng thiểu não của

đại đế Napoléon trong trận chiến Waterloo.

Người đẹp đang lết lại gần như con sên hèn

yếu, hắn cầm lên tay và liệng vào buồng. Một

con chim bay ra, con dị điểu dữ tợn đáp

xuống vai hắn, thân hắn nghiêng ngả như

một pho tượng mất đế. Hắn rút trong người

lấy khẩu súng và bắn ngược lên vai, khẩu

súng phun nước ướt hết hai gò má. Con dị

điểu bay lên, móng sắt lột tước y phục của

tên hề, mỏ mổ lấy mặt nạ. Tên hề hiện

nguyên hình là Napoléon, Napoléon mắm

môi đang khóc.

Mày chỉ là tên hề buồn, tên hề buồn nhất

thế giới chẳng làm ai cười nổi.

6.

Như rừng cây trụi lá

Thở bằng cành khô

Cơn mộng hiền lành trở nên điên dại

Gỡ những lần tóc cháy

Nhìn vào mắt nhau

Con mắt thâm quầng như vết cắn

Trưa một màu Minh Châu

Trời hẹp hòi khôn kể

Phiêu lưu mãi là một nhà tù

Dãy tường câm chuyển động

Trên một triền vực sâu

Vũng nhỏ giữa bàn tay khô héo

Mang dấu tích tình yêu

Là những niềm bối rối

Chút hương trong miệng đắng

Như Minh Châu còn đây.

7.

Anh trở thành giấc mộng

Ðường cỏ hoang em trở về

Ðáy huyệt sâu hồn tóc cũ

Không ai biết chúng ta yêu nhau

Cuộc biệt li nơi hư không

Con mắt nào ngó thấy

Mỗi lời như ngọn lửa

Ðốt những kỉ niệm tội lỗi

Anh bỏ trống hết cuộc đời

Những buổi chiều ban mai

Những nhớ nhung bầu trời

Những vuốt ve trên bàn tay

Âu yếm trên da mặt

Không gian trong tay ôm

Thời gian trong máu chảy

Anh bỏ trống hết mọi người

Những người đẹp như hi vọng

Những người thân như quê hương

Những kẻ thù một kiếp

Những bạn bè không rời

Em đã chết đã chết

Trong im lặng hết thảy

Hằng hà nỗi trống không

Của đỉnh cùng tuyệt vọng

Ôi đêm nay đêm nay đêm nay

Lăn lộn cùng gai góc

Trong hốc đá tối tăm

Ðớn đau ghì lấy em

Anh chỉ là giấc mộng

Một mình em vẫn biết

Chúng ta đã yêu nhau

Rồi anh sẽ ném trả

Hết nước mắt hết giọng cười

Hết phách hồn trí tuệ

Cho rừng sâu lịch sử loài người

Ðến gặp em chốn ấy

Trời mưa dông bao nhiêu ngày

Con đường băng thái dương

Khoảng chúng ta cách biệt

(*) Bài thơ Sầu khúc của nhà thơ Thanh Tâm Tuyền , được trích dẫn nguyên văn từ các nguồn chính thống và đã kiểm chứng.