Ba mươi năm đời ta có Đảng

Anh chị em ơi!

Ba mươi năm đời ta có Đảng

Hôm nay ôn lại quãng đường dài...

Ngọt bùi nhớ lúc đắng cay

Ra sông nhớ suối, có ngày nhớ đêm

Mùa xuân đó, con chim én mới

Rộn đồng chiêm, chấp chới trời xanh

Đời ta gương vỡ lại lành

Cây khô cây lại đâm cành nở hoa.

          *

Thuở nô lệ, thân ta nước mất

Cảnh cơ hàn, trời đất tối tăm

Một đời đau suốt trăm năm

Chim treo trên lửa, cá nằm dưới dao!

Giặc cướp hết, non cao biển rộng

Cướp cả tên nòi giống tổ tiên

Lưỡi gươm cắt đất ngăn miền

Non sông một khúc ruột liền chia ba

Lũ bán nước lột da dân nước

Tan mồ cha cũng rước voi giày

Máu đà nhúng đỏ bàn tay

Biết chi đau đớn cỏ cây đồng bào!

Ôi nhớ những năm nào thuở trước

Xóm làng ta xơ xác héo hon

Nửa đêm thuế thúc trống dồn

Sân đình máu chảy, đường thôn lính đầy.

Cha trốn ra Hòn Gay cuốc mỏ

Anh chạy vào Đất Đỏ làm phu

Bán thân đổi mấy đồng xu

Thịt xương vùi gốc cao su mấy tầng!

Con đói lả ôm lưng mẹ khóc

Mẹ đợ con đấu thóc cầm hơi

Kiếp người cơm vãi cơm rơi

Biết đâu nẻo đất phương trời mà đi!

          *

Lần đếm bước đến khi hừng sáng

Mặt trời kia! Cờ Đảng giương cao!

Đảng ta, con của phong trào

Mẹ nghèo mang nặng khổ đau khôn cầm.

Như đứa trẻ sinh nằm trên cỏ

Không quê hương, sương gió tơi bời

Đảng ta sinh ở trên đời

Một hòn máu đỏ nên Người hôm nay.

Đảng ta đó, trăm tay nghìn mắt

Đảng ta đây, xương sắt da đồng.

Đảng ta, muôn vạn công nông

Đảng ta, muôn vạn tấm lòng niềm tin.

Đảng ta Mác – Lê-nin vĩ đại

Lại hồi sinh, trả lại cho ta

Trời cao, đất rộng bao la

Bát cơm, tấm áo, hương hoa, hồn người.

Từ ấy đã ba mươi năm chẵn

Cuộc đời ta theo Đảng tiến lên.

Đường xa bao nỗi truân chuyên

Ngọn đèn đêm gió, con thuyền biển khơi

Đèn vẫn tỏ, thuyền bơi tới trước

Đảng ta đưa dân nước ta đi...

Con đường cách mạng trường kỳ

Ba mươi năm ấy, bước đi vững vàng.

Trống Xô-viết Nghệ An vang động

Bắc Trung Nam tràn sóng đấu tranh

Hầm than, xưởng máy, lều gianh

Đứng lên tự cứu mà giành ấm no

Đứng lên cứu tự do, độc lập

Đứng lên giành ruộng đất, áo cơm!

Đứng lên, thân cỏ, thân rơm

Búa liềm không sợ súng gươm bạo tàn!

Máu có chảy, xương tan thịt nát!

Bớ công nông! Tiếng hát càng cao

Năm năm chìm nổi ba đào

Phong trào tạm lắng, phong trào lại lên...

          *

Chống phát-xít, cường quyền hiếu chiến

Khắp năm châu, trận tuyến Bình dân

Trùng trùng cách mạng ra quân

Phất cao cờ đỏ, công nhân dẫn đầu

Còi máy gọi bến tàu hầm mỏ

Hòn Gay kêu Đất Đỏ đấu tranh

Áo nâu liền với áo xanh

Nông thôn cùng với thị thành đứng lên

Đòi cơm áo, đòi quyền dân chủ

Đường càng đi đội ngũ càng đông

Suối ngàn đã chảy thành sông

Đố ai tát cạn được dòng nước xuôi!

Càng tức nước, càng xui bờ vỡ

Lòng dân ta như lửa thêm dầu

Lưỡi lê, mũi súng, nhà tù

Càng đau, càng khổ, càng thù, càng căm.

Nước đà mất tám mươi năm

Đã Tây lại Nhật, đứng nằm sao yên?

Thân một cổ hai xiềng nô lệ

Phải vùng lên mà bẻ cho tan

Diệt bầy Tây - Nhật - Việt gian

Việt Nam độc lập hoàn toàn tự do!

Lời Đảng gọi vang to khắp nước

Núi sông nghe chân bước trước sau:

Bắc Sơn phất ngọn cờ đầu

Nam Kỳ khởi nghĩa bắc cầu tiến lên

Máu dù chảy hai miền thấm đỏ

Nghìn đầu rơi xuống cỏ, không lui!

Núi càng rung, biển càng sôi

Thép nung càng luyện, càng tôi, càng bền.

          *

Rừng Việt Bắc, Thái Nguyên chống địch

Bước chân đoàn du kích càng hăng

Quân càng đông, sức càng tăng

Biên cương nổi lửa, Cao Bằng xuất binh

Nổ súng trận, Việt Minh truyền lệnh

Giải phóng quân tràn đỉnh non cao

Việt Minh như thác ào ào

Chiến khu kháng Nhật, cao trào nhân dân

Đã nghe súng Hồng quân oanh liệt

Chân trời xa như sét đêm thâu...

Đức hàng, Nhật cũng cúi đầu

Bốn phương châu Á, châu Âu vẫy vùng

Đồng cỏ héo đã bừng lửa cháy

Nước non ơi, hết thảy vùng lên!

Bắc Trung Nam khắp ba miền

Toàn dân khởi nghĩa! Chính quyền về tay!

Lời Đảng gọi, một ngày sấm nổ

Biển người dâng ngập phố ngập đồng

Mùa thu Cách mạng thành công

Mùa thu đây, hỡi cờ hồng vàng sao!

         *

Ôi hai tiếng đồng bào, Tổ quốc

Đến hôm nay mới thuộc về ta

Trăm năm mất nước mất nhà

Hôm nay mới cất lời ca tiếng cười

Ta đã đứng nên người độc lập

Cao bằng người, nào thấp thua ai?

Tay ta, tay búa, tay cày

Tay gươm, tay bút, dựng xây nước mình.

Đời đang buổi bình minh hửng đỏ

Tây lại vào cắn cổ, cắn chân

Chém cha cái lũ thực dân

Đã leo đằng cẳng lài lân đằng đầu!

Một bước nhịn, bước sau cố nhịn

Giặc càng hung. Còn nín được sao?

          *

Hỡi quốc dân! Hỡi đồng bào!

Có gươm, có súng, có dao hãy dùng

Quyết kháng chiến đến cùng cứu nước!

Toàn dân trông phía trước, tiến lên!

Nửa đêm vang tiếng lệnh truyền

Phố giăng chiến luỹ, đường xuyên chiến hào

Hồn Nước dựng thành cao muôn trượng

Tay Đảng rèn lực lượng muôn dân

Chín năm kháng chiến thánh thần

Gậy tầm vông đánh tan quân bạo tàn!

Một dân tộc hai bàn tay trắng

Đồng tâm là chiến thắng thành công

Dân ta gan dạ anh hùng:

Trẻ làm đuốc sống, già xông lửa đồn

Chân toạc máu, chân dồn đuổi giặc

Tay chém thù, tay sắc như gươm!

Củ khoai, củ sắn thay cơm

Khoai bùi trong dạ, sắn thơm trong lòng

Hớp ngụm nước suối trong đỡ khát

Trông trời cao mà mát tâm can!

Chín năm nắng núi mưa ngàn

Nắng mưa có Đảng, cơ hàn có nhau

Nhớ những lúc hầm sâu địch hậu

Nhớ những đêm theo dấu đường đây

Giặc lùng, giặc quét, giặc vây

Có dân, có Đảng đêm này vẫn vui.

Làng kháng chiến không lui một bước

Nhổ sạch đồn cho nước ta yên

Chín năm làm một Điện Biên

Nên vành hoa đỏ, nên thiên sử vàng!

Ôi Tổ quốc, vinh quang Tổ quốc!

Ngàn muôn năm dân tộc ta ơi!

Việt Nam anh dũng sáng ngời

Ánh gươm độc lập giữa trời soi chung.

Hỡi ai kiếp bần cùng nô lệ

Hãy đứng lên mà bẻ xiềng gông!

Tự do đã nở hoa hồng

Trong dòng máu đỏ, trên đồng Việt Nam...

          *

Đường hạnh phúc gian nan lắm khúc

Đời đấu tranh không lúc dừng chân

Đã rằng vì Nước vì Dân

Nước Dân còn khổ thì thân sướng gì?

Đường giải phóng mới đi một nửa

Nửa Mình còn trong lửa nước sôi

Một thân không thể chia đôi

Lửa gươm không thể cắt rời núi sông

Gươm nào chém được dòng Bến Hải?

Lửa nào thiêu được dải Trường Sơn?

Căm hờn lại giục căm hờn

Máu kêu trả máu, đầu van trả đầu!

Miền Nam đi trước về sau

Bước đường cách mạng dài dâu đã từng

Đước đã mọc thành rừng gỗ cứng

Gió càng lay càng dựng Thành đồng

Trăm sông về một biển Đông

Bắc Nam sẽ lại về trong một nhà!

          *

Đường thống nhất chân ta bước gấp

Miền Bắc ta xây đắp nhanh tay

Năm năm mới bấy nhiêu ngày

Mà trông trời đất đổi thay đã nhiều...

Dân có ruộng, dập dìu hợp tác

Lúa mượt đồng, ấm áp làng quê

Chiêm mùa, cờ đỏ ven đê

Sớm trưa tiếng trống đi về trong thôn

Máu áo mới nâu non nắng chói

Mái trường tươi roi rói ngói son

Đã nghe nước chảy lên non

Đã nghe đất chuyển thành con sông dài

Đã nghe gió ngày mai thổi lại

Đã nghe hồn thời đại bay cao...

Núi rừng có điện thay sao

Nông thôn có máy làm trâu cho người

Đời hết kẻ sống lười ăn bám

Đời của ai dũng cảm hy sinh

Những người lao động quang vinh

Chúng ta là chủ của mình từ đây...

Nghìn năm giấc mộng đêm ngày

Ba mươi năm Đảng, hôm nay có mình.

          *

Ba mươi tuổi Đảng sinh, phấn đấu

Đã bao lần đổ máu con yêu!

Đường đi mấy núi mấy đèo

Núi bao nhiêu ngọn, bấy nhiêu anh hùng!

Sống cùng Đảng, chết không rời Đảng

Tấm lòng son chói sáng nghìn thu

Mặt trời có lúc mây mù

Trái tim ta vẫn đỏ bầu máu tươi!

Người đang sống nhớ người đã khuất

Nhớ những anh chị mất trên đường

Tù lao, máy chém, chiến trường

Dẫu tan nát thịt, còn vương vấn hồn:

Chết nằm xuống, còn hôn cờ Đảng

Chết còn trao súng đạn, quên đau

Chết còn trút áo cho nhau

Miếng cơm dành để người sau ấm lòng!

Hỡi những trái tim không thể chết

Chúng tôi đi theo vết các anh

Những hồn Trần Phú vô danh

Sóng xanh biển cả, cây xanh núi ngàn...

Con chim biết nhớ đàn nhớ tổ

Ta nhớ người đau khổ nuôi ta:

Ơn người như mẹ, như cha

Lòng dân yêu Đảng như là yêu con!

Nghèo rau cháo, từng lon gạo bữa

Dành cho ta chút sữa cầm hơi

Dù khi tắt lửa tối trời

Vững lòng quyết sống, không rời Đảng ta

Dù khi giặc khảo giặc tra

Cắn răng thà chết, không xa Đảng mình!

Ta nhớ nghĩa nhớ tình bốn biển

Anh em ta yêu mến gần xa

Máu Hồng quân, máu Trung Hoa

Cũng là máu đổ cho ta đất này.

Một ngày nhớ bao ngày xưa ấy

Ba mươi năm, biết mấy buồn vui!

Đắng cay nay mới ngọt bùi

Đường đi muôn dặm đã ngời mai sau...

Ngọn cờ đỏ trên đầu phấp phới

Bác Hồ đưa ta tới trời xa

Ba mươi năm bước đường qua

Đời ta có Bác xông pha dẫn đường

Người đi trước, nghìn sương muôn tuyết

Dắt dìu dân, nước Việt Nam ta

Bạc phơ mái tóc người Cha

Ba mươi năm Đảng nở hoa tặng Người.

(*) Bài thơ Ba mươi năm đời ta có Đảng của nhà thơ Tố Hữu , được trích dẫn nguyên văn từ các nguồn chính thống và đã kiểm chứng.